زخم فشاری Pressure Ulcer که بیشتر آن را با نام زخم بستر می‌شناسند، در اثر اعمال فشار درازمدت به یک یا چند نقطه از بدن پدید می‌آید. عوامل مختلفی در پیدایش این نوع زخم تأثیرگذار هستند، که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به عدم تحرک (خوابیدن یا نشستن در یک مکان به صورت طولانی مدت) اشاره کرد. بسته به میزان شدت زخم، از روش‌های مختلفی برای درمان زخم بستر استفاده می‌شود. تغییر وضعیت بیمار به طور مداوم، استفاده از تجهیزاتی که در محافظت از قسمت‌های آسیب‌پذیر بدن مؤثر هستند نظیر بالشتک و تشک، تغذیه مناسب و شستشوی زخم با سرم تأثیر بسزایی در روند درمان زخم فشاری دارند. استفاده از پانسمان‌های تخصصی یکی از بهینه‌ترین و مؤثرترین روش‌های درمان زخم فشاری محسوب می‌شود. این پانسمان‌ها حاوی نقره یا کربن بوده که در جلوگیری از عفونت و بوی نامطبوع زخم مؤثر هستند و یا از مواد معدنی در ساخت آن‌ها استفاده می‌شود که نقش مهمی در رشد سلولی دارند. طبق بررسی که در سال 2017 انجام گرفت مشخص گردید داروهای موضعی و پانسمان هرکدام نقش خود را جداگانه در درمان زخم بستر ایفا می‌کنند و قابل برتری دادن از یکدیگر نیستند. پانسمان براساس وضعیت زخم و شرایط پوست اطراف آن انتخاب می‌شود. انواع مختلفی از پانسمان در دسترس می‌باشند، که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به پانسمان آلژینات، فوم، هیدروژل، نقره، کلسیم آلژینات، هیدروکلوئید و فیلم شفاف اشاره کرد.
انواع پانسمان زخم بستر
پانسمان‌های مورد استفاده برای زخم‌های فشاری دارای انواع مختلفی می‌باشند. هر یک مزایای دارد و قابل استفاده برای انواع خاصی از زخم‌های بستر می‌باشند. از مهم‌ترین انواع پانسمان زخم بستر می‌توان به پانسمان فوم، هیدروژل، فیلم شفاف، هیدروکلوئید، کلسیم آلژینات و نقره اشاره کرد.
پانسمان فیلم شفاف
پانسمان فیلم شفاف مناسب برای زخم فشاری درجه 1 و 2 می‌باشد. این نوع پانسمان از پلی اورتان ساخته شده و به صورت فیلم شفافی در دسترس است. از این رو، امکان مشاهده مستقیم زخم برای افراد وجود دارد. فیلم شفاف دارای منافذی در ساختار خود می باشد، که امکان ردوبدل اکسیژن و رطوبت وجود دارد. در مقابل عوامل بیماری‌زا نظیر باکتری نفوذناپذیر است. شکل پذیر بوده و در اندازه‌های مختلفی موجود است. از دیگر ویژگی های این محصول می توان به کاهش نیروی اصطکاک و تسهیل کننده دبریدمان اتولیتیک به میزان کم اشاره نمود.
پانسمان هیدروکلوئید
پانسمان هیدروکلوئید قابل استفاده برای زخم های فشاری درجه 1 تا 4 می‌باشد. همانطور که از اسم آن پیداست، این پانسمان از ذرات کلوئیدی هیدروفیلیک (آب دوست) نظیر کربوکسی متیل سلولز (CMC)، ژلاتین و پکتین ساخته می شود، که بر روی فوم پلی اورتان قرار می‌گیرند. زمانی که ذرات در تماس با ترشحات زخم قرار می‌گیرند ژل نرمی تولید می‌شود، که این ماده به عنوان یک سد در مقابل عوامل بیماری زا عمل می‌کند. از مهم ترین مزایای پانسمان هیدروکلوئید، نفوذناپذیری نسبت به مایعات و باکتری، جاذب ترشحات زخم به میزان کم تا متوسط، انعطاف‌پذیری، تسهیل کننده دبریدمان و عدم نیاز به چسب می‌باشند.
پانسمان هیدروژل
پانسمان هیدروژل برپایه آب و یا گلیسیرین ساخته می‌شود، که حاوی مقادیر زیادی آب هستند. استفاده از موادی چون آلژینات، کلاژن و یا نشاسته قابلیت این پانسمان در جذب ترشحات زخم را افزایش می‌دهد. پانسمان هیدروژل می تواند مقادیر کم تا متوسط ترشحات را جذب کند. کاربرد این محصول برای زخم‌های فشاری درجه 2 تا 4 می‌باشد. از ویژگی‌های مهم پانسمان می توان به عدم چسبندگی به زخم، خنک کردن زخم، تسکین دهنده درد موجود در ناحیه زخم و سایزبندی متنوع اشاره نمود.
پانسمان فوم
پانسمان فوم قابل استفاده برای زخم فشاری درجه 2 تا 4 است. قدرت جذب بسیار بالایی داشته و از یک پایه پلی اورتان به همراه یک لایه که در تماس با زخم قرار می‌گیرد ساخته می‌شود. به زخم نمی‌چسبند و موقع برداشتن از روی زخم آسیبی به آن نمی‌رسانند. توانایی جذب ترشحات زخم به مقدار کم تا زیاد را دارند. شکل پذیر بوده و استفاده از آن آسان است.
پانسمان کلسیم آلژینات
کلسیم آلژینات به عنوان یکی از پانسمان‌های مهم زخم فشاری قدرت جذب بسیار بالایی داشته به گونه ای که قادر است تا 20 برابر وزن خود ترشحات را جذب کند. این پانسمان از جلبک دریایی تولید می‌شود. در ساختار آن یون های کلسیمی وجود دارند که در اثر واکنش با یون های سدیمی ترشحات زخم، ژل سدیم آلژینات تولید می شود. این ماده با فراهم کردن محیطی مرطوب برای زخم، موجب التیام و بهبودی آن می‌گردد. کاربرد پانسمان کلسیم آلژینات برای زخم های فشاری درجه 3 و 4 است. قدرت جذب بسیار بالا، عدم آسیب‌رسانی به زخم هنگام برداشتن، کاهش نیاز به تعویض پانسمان، قابلیت کنترل خونریزی‌های اندک و استفاده از آن برای زخم‌های عفونی از ویژگی های این نوع پانسمان است.
پانسمان نقره قابل استفاده برای تمامی زخم‌های فشاری به جز زخم فشاری درجه 1 می‌باشد. در این پانسمان یون‌های نقره وجود دارد، که به عنوان یک مانع در برابر ورود باکتری‌ها به زخم عمل می‌کنند. از نظر اقتصادی مقرون به صرفه هستند. توانایی مهار رشد پاتوژن‌ها به خصوص گونه‌های مقاوم به آنتی بیوتیک را دارند.
تفاوت پانسمان های پیشرفته و گاز استریل در بهبود زخم ها
پانسمان فشاری که به عنوان یکی از انواع پانسمان‌های پیشرفته شناخته می‌شود، عملکرد بهتری نسبت به گاز استریل از خود نشان می‌دهد. این وسیله پزشکی قادر است محیط مرطوبی برای التیام زخم فراهم کند. مقرون به صرفه بوده و نیاز به تعویض مکرر و روزانه ندارد. برخلاف گاز که هنگام برداشتن از روی زخم به آن می‌چسبد و بقایایی از خود در محل زخم برجای می‌گذارد، به راحتی جدا شده و اثری از خود برجای نمی‌گذارد. به عنوان عایق حرارتی عمل می‌کند و از هدر رفت گرما جلوگیری به عمل می‌آورد. زخم بستر را در برابر ضربه و آسیب‌های مکانیکی حفظ می‌کند.
نحوه استفاده از پانسمان فشاری
نحوه استفاده از پانسمان فشاری بسته به میزان شدت زخم متفاوت است. در صورتی که زخم بستر جزئی باشد، آن را می‌توان در منزل پانسمان کرد. نکته مهم در این‌جا این است که اگر شخص پانسمان کننده از آموزش کافی برخوردار نباشد، پانسمان کردن به صورت صحیح و اصولی صورت نگرفته و این خود می‌تواند باعث ایجاد عوارضی نظیر عفونت در زخم و عدم اکسیژن‌رسانی به بافت گردد. جهت پانسمان زخم‌های عمیق بهتر است به مراکز درمانی مراجعه کرد.
جهت پانسمان زخم بستر، ابتدا زخم به طور کامل با استفاده از یک محلول ضدعفونی یا آب شستشو داده می‌شود. پس از خشک کردن زخم با کمک پارچه تمیز، پانسمان روی زخم قرار داده می‌شود. به منظور جلوگیری از خشک شدن پوست اطراف زخم و هم‌چنین تسریع در روند بهبودی زخم ممکن است مقداری پماد روی زخم قرار داده شود، که این موضوع می‌بایست طبق نظر پزشک صورت گیرد.
پانسمان زخم بستر در منزل
پانسمان زخم بستر می‌تواند در منزل و یا در مراکز درمانی مختلف صورت گیرد، که انتخاب محل پانسمان به وضعیت زخم بستگی دارد. زخم‌های فشاری که عمق آن‌ها جزئی می‌باشد را می‌توان در منزل پانسمان کرد. عدم مراجعه به درمانگاه و یا بیمارستان برای پانسمان کردن می‌تواند احتمال ابتلای افراد به بیماری را کاهش دهد.
خرید پانسمان زخم بستر
خرید پانسمان زخم فشاری می‌بایست از مراکز معتبر صورت گیرد. علت این امر این است که استفاده از پانسمان‌های بی‌کیفیت می‌تواند عوارض جدی برای افراد به همراه داشته باشد. شرکت‌های زیادی در زمینه فروش پانسمان زخم بستر فعالیت دارند. شرکت “بنیان تجارت تجر” یکی از تأمین کنندگان اصلی پانسمان زخم بستر در ایران است، که محصولات خود را از معتبرترین شرکت‌های تولید کننده پانسمان در جهان نظیر شرکت روزین مدیکال وارد می‌کند.
محصولات این شرکت مطابق با استانداردهای ملی و بین المللی تولید می‌شوند، که سلامتی افراد را تضمین می‌کند. علاوه بر کیفیت فوق العاده، هزینه پانسمان مقرون به صرفه است، که استفاده از آن در مراکز بزرگ درمانی مناسب می‌سازد. به منظور آگاهی از انواع و قیمت پانسمان زخم بستر می‌توان از راههای ارتباطی مختلف با همکاران ما در مجموعه تماس حاصل نمود.
قیمت پانسمان زخم بستر
امروزه با توجه به نوسانات نرخ ارز، قیمت تجهیزات پزشکی نوسانات زیادی را تجربه می‌کند. پانسمان زخم بستر نیز از این موضوع مستثنی نبوده و قیمت این محصول دستخوش تغییرات زیادی می‌شود. از این رو، به خریداران محترم توصیه می‌شود پیش از خرید این محصول با همکاران ما در مجموعه تماس حاصل فرمایند تا علاوه بر دریافت مشاوره رایگان، از قیمت به روز پانسمان زخم بستر نیز مطلع گردند.
منابع
https://en.wikipedia.org/wiki/Pressure_ulcer
https://www.wounds-uk.com/download/resource/1078
https://www.hcd.com/need-medical-supplies/what-are-the-best-wound-dressings-for-pressure-ulcers
