مجله پزشکی
سیاه شدن زخم
فهرست مطالب
آخرین مطالب
درباره ما
شرکت بنیان تجارت تجر در سال 2010 با هدف ایجاد تغییر و تحول در صنعت تجهیزات پزشکی فعالیت رسمی خود را آغاز نمود.
بسیاری از شما به احتمال زیاد کلمه “نکروز” را شنیده‌اید. کلمه‌ای یونانی به معنای “جسد” یا “مرده”! زخم‌های نکروز امروزه به یک آسیب جدی و چالش برانگیز تبدیل شده‌اند. در مواردی به سبب بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت و عدم رسیدگی به موقع درمان زخم، بخشی از بافت سیاه شده (نکروز) که نیاز به مداخلات بیشتری دارد. دلایل مختلفی برای نکروز بافت وجود دارد که مهم‌ترین آن‌ها، عفونت‌های شدید، اختلالات قلبی-عروقی، آسیب‌های وریدی و شریانی زخم‌های فشاری (زخم بستر) بیماریهایی مانند دیابت و عوار ض ناشی از عمل جراحی می‌باشند.
درمان و مراقبت از زخم‌های نکروز شده کمک زیادی به بهبود زخم، ترمیم ناحیه آسیب دیده و جلوگیری از عوارض آن‌ها می‌کند. از این رو، در این مقاله می‌خواهیم به جنبه‌های کلیدی سیاه شدن زخم و اقدامات ضروری برای درمان و مراقبت بهینه از آن‌ها بپردازیم.
سیاه شدن زخم یا نکروز بافت چیست؟
سیاه شدن زخم یا نکروز بافت درواقع همان مردگی بافت است. زمانی که خون و نیز اکسیژن‌رسانی به ناحیه خاصی از بدن محدود می‌شود، بافت اغلب می‌میرد. مرگ بافت در اثر آسیب، ضربه (تروما)، پرتودرمانی، عفونت و یا قرار گرفتن در معرض سموم و مواد شیمیایی اتفاق می‌افتد. در اثر نکروز بافت، ساختار DNA در سلول‌ها دچار آسیب شده و از میتوز (فرآیند تکثیر سلول‌ها) جلوگیری می‌کند.
بافت‌های نکروز در زخم‌ها به دو صورت دیده می‌شوند. در حالت اول، بافت نکروز، خشک، ضخیم و چرمی است و رنگی قهوه‌ای، مازویی (Tan) یا سیاه دارد. رنگ بافت در حالت دوم زرد، مازویی، سبز یا قهوه‌ای بوده و از نظر ظاهری ممکن است حالتی شل، رشته‌ای و مرطوب داشته باشد. بافت نکروز در نهایت سیاه، سفت و چرمی می‌شود. گاهی اوقات، بخش‌های وسیعی از بافت بدن دراثر کمبود جریان خون یا عفونت باکتریایی به حالت نکروز درمی‌آید که به این حالت، قانقاریا گفته می‌شود. قانقاریا یک خطر جدی محسوب می‌شود و نیاز به مراقبت فوری دارد.
سیاه شدن زخم و مهم‌ترین علل آن
در بخش قبل به برخی از علت‌های سیاه شدن زخم اشاره شد. داشتن درک صحیحی از عوامل ایجاد این عارضه می‌تواند به درمان و پیشگیری از آن کمک شایانی کند. مهم‌ترین علل ایجاد زخم‌های نکروز عبارتند از:
عفونت
یکی از عوامل سیاه شدن زخم، عفونت است. برخی از عفونت‌ها، شدید هستند که معمولاً توسط عوامل بیماری‌زا نظیر باکتری‌ها یا قارچ‌ها به‌وجود می‌آیند و نقش زیادی در ایجاد زخم‌های نکروز دارند. منشأ عفونت‌هایی که باعث نکروز بافت می‌شوند متفاوت است. برخی از آن‌ها از صدمات وارده به بدن و یا جراحی‌ها ناشی می‌شوند. برخی دیگر عفونت‌های سیستمیک هستند که به پوست و بافت‌های زیرین آن نفوذ می‌کنند.
تروما
صدمات ناشی از ترومای شدید می‌تواند خون‌رسانی به ناحیه آسیب دیده را با اختلال روبرو کند و در برخی موارد باعث عفونت شود. بریدگی‌ها با عمق زیاد، جراحت‌های ناشی از له شدگی و نیز سوختگی‌ها از جمله آسیب‌هایی هستند که باعث نکروز بافت می‌شوند.
اختلالات قلبی-عروقی
برخی از اختلالات قلبی-عروقی باعث تضعیف خون و نیز اکسیژن‌رسانی به بافت‌های بدن می‌شوند که این خود می‌تواند مرگ بافت‌ها و سیاه شدن زخم را در پی داشته باشد. اختلالات قلبی-عروقی شامل ایسکمی، نارسایی مزمن وریدی، بیماری شریانی محیطی و بیماری‌های عروقی مرتبط با دیابت می‌باشند.
زخم‌های فشاری
زخم بستر یا زخم فشاری یکی دیگر از علل سیاهی بافت است. سیاه شدن زخم بستر در مرحله 3 و 4 تشکیل زخم فشاری رخ می‌دهد که مهم‌ترین دلیل آن، فشار وارده به بافت در دراز مدت است.
عوارض جراحی
عوارض به وجود آمده حین جراحی‌ها مثل عفونت و تضعیف خون‌رسانی به بدن می‌توانند در ایجاد زخم‌های نکروز تأثیرگذار باشند.
روش‌های درمان سیاه شدن جای زخم
اقدامات مختلفی برای درمان و بهبود سیاه شدن زخم استفاده می‌شود، که شامل:
تشخیص زودهنگام سیاه شدن زخم
شناسایی و تشخیص به‌موقع یکی از مهم‌ترین اقدامات برای درمان نکروز ایجاد شده در زخم است. برای این هدف، متخصصین مراقبت‌های بهداشتی زخم را از نظر ویژگی‌هایی چون سایز، عمق، میزان آسیب وارده و مکان آن ارزیابی می‌کنند. علاوه بر بررسی ظاهری، ممکن است آزمایش‌هایی برای تشخیص وجود یا عدم وجود عفونت یا ارگانیسم‌های بیماری‌زا در زخم تجویز شود.
دبریدمان زخم
دبریدمان زخم یا همان حذف بافت‌های مرده مرحله‌ای اساسی در روند درمان و بهبودی سیاهی زخم است. این تکنیک به شیوه‌های متفاوتی انجام می‌شود که هریک مزایای مخصوص به خود را دارد. انتخاب روش دبریدمان براساس پارامترهای مختلفی صورت می‌گیرد که شامل بزرگی زخم و نوع بافت نکروز است.
مدیریت عفونت
عفونت، همانطور که پیش‌تر بیان شد، یکی از عوامل سیاه شدن زخم است. مدیریت آن می‌تواند به روند التیام زخم سرعت بخشد. از جمله اقداماتی که در راستای مدیریت عفونت صورت می‌گیرد می‌توان به استفاده از آنتی بیوتیک‌ها و نیز پانسمان‌های پیشرفته زخم اشاره کرد.
مدیریت درد
زخم‌های نکروز معمولاً با درد همراه هستند و اثری منفی بر زندگی بیمار دارند. اقدامات مختلفی در جهت مدیریت و کاهش درد اتخاذ می‌شود که ترکیبی از روش‌های مبتنی بر استفاده یا عدم استفاده از دارو می‌باشند.
وارسی منظم زخم
نظارت و وارسی پیوسته زخم برای اطمینان از صحیح بودن روند بهبودی آن ضروری است. در این راستا، متخصصان مراقبت‌های بهداشتی جلساتی را با بیماران خود برای بررسی وضعیت زخم و ارزیابی اثربخشی روش درمان تنظیم می‌کنند. در این جلسات، بیماران از نظر دستورالعمل‌های مراقبت از زخم و نیز علائم و عوارض احتمالی عفونت آموزش‌هایی می‌بینند.
مرطوب نگه داشتن زخم
ایجاد و حفظ یک محیط مرطوب برای زخم تأثیر بسزایی در بهبودی آن دارد. محیط مرطوب نه تنها باعث تشکیل رگ‌های خونی جدید می‌شود، بلکه زمینه را برای مهاجرت سلول‌های لازم جهت بازسازی بافت‌ها فراهم می‌آورد. برای مرطوب سازی زخم می‌توان از پانسمان‌های پیشرفته کمک گرفت.
استفاده از پانسمان زخم
پانسمان‌های پیشرفته نظیر هیدروژل، فوم، آلژینات و پانسمان‌های دارای اجزای آنتی باکتریال وغیره ابزاری ضروری در فرآیند درمان سیاهی زخم هستند. این تجهیز پزشکی پرکاربرد نه تنها زخم را از هرگونه آلاینده تمیز نگه می‌دارد، بلکه حذف بافت نکروز را آسان می‌سازد. عوامل مختلفی به‌هنگام انتخاب مناسب‌ترین مدل پانسمان در نظر گرفته می‌شود که شامل میزان حجم ترشحات، وسعت و محل قرارگیری زخم است. متخصصین ما در مجموعه می‌توانند شما را در انتخاب پانسمانی مناسب برای زخم‌تان کمک و راهنمایی کنند.
تغذیه و دریافت آب کافی
تغذیه مناسب و هیدراتاسیون دو فاکتور مهم برای بهبودی زخم هستند. یک رژیم غذایی خوب، از طرفی، زمینه را برای ترمیم بافت فراهم می‌آورد. هیدراتاسیون، از طرف دیگر، به سیستم گردش خون، انتقال مواد مغذی به محل زخم و نیز حذف مواد زائد کمک فراوانی می‌کند.
چگونه می‌توان از سیاه شدن زخم جلوگیری کرد؟
در بخش قبل، روش‌های درمان سیاه شدن زخم بیان شد. مهم‌تر از درمان، پیشگیری از این عارضه می‌باشد. راهکارهایی برای جلوگیری از نکروز بافت توصیه می‌شود که شامل مراقبت از زخم (نظیر تعویض منظم پانسمان و تمیزکاری زخم)، توزیع فشار روی بافت (از طریق تغییر مداوم وضعیت بدن و استفاده از تشک‌های مخصوص)، حفظ سلامت عروق (بواسطه داشتن سبک زندگی سالم، ورزش کردن و دارودرمانی)، مراقبت از زخم جراحی، تغذیه مناسب و ارزیابی منظم پوست می‌باشند.
علت سیاه شدن پای دیابتی چیست؟
زخم پای دیابتی معمولاً با نشانه‌هایی همراه است که بارزترین آن، تشکیل بافتی سیاه رنگ در اطراف زخم است. سیاه شدن پای دیابتی در اثر جریان نیافتن خون در ناحیه اطراف زخم و مرگ بافت به وجود می‌آید. افراد دیابتی که دچار قانقاریا می‌شوند معمولاً ترشحات بدبو، درد و بی‌حسی را تجربه می‌کنند.
سیاه شدن زخم و مردگی بافت‌ها
همانطور که بیان کردیم، سیاه شدن زخم همواره بیماران را از نظر درمان و مراقبت با مشکلاتی مواجه کرده است؛ اما، با مدیریت صحیح زخم امکان درمان و بهبودی آن وجود دارد. متخصصان مراقبت‌های بهداشتی با استفاده از روش‌های درمانی مختلف از زخم نکروز مراقبت کرده و زمینه را برای بهبودی آن فراهم می‌آورند. کارشناسان ما در مجموعه بنیان تجارت تجر با بهره‌گیری از دانش، تجربه و تجهیزات تخصصی پزشکی آماده ارائه خدمات به بیماران، از ارزیابی زخم و انجام دبریدمان گرفته تا کنترل عفونت، انتخاب پانسمان و آموزش بیمار، می‌باشند.
پست‌های مرتبط
درمان زخم بستر؛ از ایجاد تا درمان آن در منزل
زخم بستر یک بیماری پوستی ناشی از دراز کشیدن طولانی مدت روی رختخواب و بستر است. خیلی از افراد ممکن
لوله تراشه چیست؟
لوله‌ای بلند و باریک که با قرارگیری درون نای راهی برای ورود اکسیژن و دیگر گازها به بدن فراهم می‌کند. این تعریف ساده‌ای از لوله تراشه بود، ابزاری پزشکی که جان خیلی از بیماران تنفسی بدان وابسته است.
تروکار لاپاراسکوپی چیست؟
تروکار لاپاراسکوپی چیست؟ سالانه درحدود 15 میلیون جراحی لاپاراسکوپی در سراسر جهان انجام می‌شود. حقیقتی جالب که گویای نقش مهم
سوزن اسپاینال چیست؟
Spinal Needle سوزن اسپاینال چیست؟ با سوزن اسپاینال دیگر نیازی به بیهوشی نیست! آیا می‌دانستید امروزه روش‌هایی از جراحی وجود