مجله پزشکی
زخم پای دیابتی
فهرست مطالب
آخرین مطالب
درباره ما
شرکت بنیان تجارت تجر در سال 2010 با هدف ایجاد تغییر و تحول در صنعت تجهیزات پزشکی فعالیت رسمی خود را آغاز نمود.
افرادی که از دیابت رنج می‌برند ممکن است به زخم پا مبتلا شوند. طبق آمارها، خطر ابتلا به این عارضه در افراد در طول حیات‌شان بین 19 تا 34 درصد است که این ارقام در سال‌های گذشته افزایش یافته است. زخم پا ناشی از بیماری دیابت می‌تواند با عوارض فراوانی همراه باشد که از مهم‌ترین آن‌ها، قطع اعضای تحتانی بدن مثل پا و درمواردی مرگ می‌باشند.
مراقبت صحیح از پا می‌تواند به پیشگیری از این بیماری کمک شایانی کند. درمان زخم پای دیابتی با توجه به علل پدیدآورنده آن متفاوت است که در این مقاله می‌خواهیم به آن و کلی موضوعات دیگر پیرامون زخم پای افراد مبتلا به دیابت بپردازیم.
زخم پای دیابتی چیست؟
زخم پا را می‌توان یکی از عارضه‌های اصلی و شایع بیماری دیابت دانست که با روش‌هایی چون ورزش کردن، گرفتن رژیم غذایی و دارودرمانی با انسولین قابل درمان نیست. این عارضه در اثر شکستگی پوست و نمایان شدن لایه‌های زیرین آن به وجود می‌آید. زخم پای افراد دیابتی عمدتاً در زیر انگشتان شست پا و نیز قوزک پا آن‌ها یافت می‌شود که قابل سرایت به استخوان‌ها نیز می‌باشند.
مهم‌ترین دلایل زخم پای دیابتی
عوامل مختلفی باعث بوجود آمدن زخم پا در افراد مبتلا به دیابت می‌شوند که در ادامه به 3 علل ایجاد این عارضه اشاره می‌شود:
آسیب به عصب
احتمالاً با فردی دیابتی برخورد کرده‌اید که هیچ‌گونه درد در پاهای خود حس نمی‌کند. این مشکل درواقع ناشی از آسیب عصبی و از بین رفتن احساسات در پاهای این افراد است که معمولاً در پاهای خود احساس سوزن سوزن شدن می‌کنند. آسیب به عصب‌های پا نه تنها حساسیت به درد پا را کم می‌کند، بلکه باعث ایجاد زخم‌هایی بدون درد می‌شود.
وجود مقادیر بالایی از گلوکز در خون
یکی دیگر از فاکتورهایی که باعث ایجاد زخم در پاهای افراد دیابتی می‌شود، سطح بالای گلوکز خون است. این موضوع روند التیام زخم را کند می‌کند. بنابراین، به افرادی که به بیماری دیابت نوع 2 مبتلا هستند توصیه می‌شود در مدیریت قند خون خود بسیار جدی باشند.
اختلال در گردش خون
یکی از عواملی که در بوجود آمدن زخم پا تأثیر مثبتی دارد، گردش خون ضعیف است که نوعی بیماری عروقی محسوب می‌شود. گردش خون ضعیف باعث می‌شود خون به‌درستی درون پاها جریان نیابد و روند بهبودی زخم را با مشکل روبرو سازد.
زخم پای دیابتی چه علائمی دارد؟
زخم پای افراد مبتلا به دیابت معمولاً با نشانه‌هایی همراه است که تشخیص آن را آسان می‌کند. یکی از مهم‌ترین علائم زخم پای دیابتی، مشاهده ترشحاتی از پا است که می‌توانند جوراب‌ها و کفش‌های شما را آلوده کنند. علاوه بر آن، احساس بوهای غیرمعمول از هر دو پا یا یکی از آن‌ها، قرمز شدن و تورم غیرمعمول را می‌توان از دیگر نشانه‌های زخم شدن پای افراد مبتلا به دیابت دانست.
همانطور که در بخش قبل بیان شد، گردش خون ضعیف یکی از عوامل ایجاد زخم پای دیابتی است که این مشکل معمولاً به صورت بافت سیاهی در اطراف زخم که به آن اسکار گفته می‌شود مشاهده می‌شود. مردگی بافت‌ها به دلیل عفونت (قانقاریا) نیز می‌تواند در اطراف زخم پا ایجاد شود که با علائمی چون بی‌حس شدن، احساس درد و ترشحات بدبو همراه است.
یکی از نکاتی که افراد مبتلا به دیابت باید به آن توجه کنند این است که زخم پا ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد. گاهی اوقات، زخم در اثر عفونی شدن، علائم خود را نشان می‌دهد. از این رو، اگر هرگونه تغییراتی در رنگ پوست خود مشاهده کردید (نظیر سیاه شدن بافت در اطراف زخم، سیاه شدن زخم) و یا احساس درد در اطراف ناحیه‌ای که تحریک شده یا پینه بسته است کردید با پزشک خود درمیان بگذارید.
انواع زخم پای دیابتی
تعیین میزان شدت زخم پای افراد دیابتی با کمک سیستم طبقه‌بندی زخم واگنر انجام می‌شود که بین صفر تا 5 متغیر است:
- صفر: زخم ممکن است بهبود یافته باشد و فاقد هرگونه شکاف است.
- 1: زخم سطحی بوده و به قسمت‌های پایینی پوست نفوذ نکرده است.
- 2: زخم عمقی شده و به لایه‌های زیرین پوست مثل تاندون یا استخوان نفوذ کرده است.
- 3: زخم عمقی‌تر شده و باعث عفونت استخوان (استئومیلیت) و التهاب تاندون (تاندونیت) می‌شود.
- 4: قانقاریا در جلو یا پاشنه پا
- 5: سرایت قانقاریا به بخش وسیعی از پا
چه عواملی بر زخم پای دیابتی مؤثر هستند؟
افرادی که مبتلا به دیابت هستند ممکن است به زخم پا دچار شوند. در این میان، عواملی وجود دارند که خطر ابتلا به این عارضه را افزایش می‌دهند که عبارتند از:
- اضافه وزن
- کوتاه کردن نامناسب ناخن‌های پا
- مصرف نوشیدنی‌های الکلی و دخانیات
- پوشیدن کفش‌های نامناسب و غیرراحتی
- بیماری‌های قلبی، کلیوی و چشم ناشی از دیابت
- توجه نکردن به توصیه‌های بهداشتی. یکی از مواردی که به افراد مبتلا به دیابت توصیه می‌شود این است که پاهای خود را به طور منظم و کامل بشویند و آن‌ها را به طور کامل پاک کنند.
چگونگی درمان زخم پای بیماران دیابتی
یکی از مهم‌ترین توصیه‌هایی که برای درمان و بهبودی زخم پای افراد مبتلا به دیابت می‌شود این است که از کفش‌های مناسب استفاده کنند. امروزه، کفش‌هایی طراحی شده‌اند که مخصوص افراد دیابتی است. این گونه افراد همچنین بایستی فشار را از روی پاهای خود بردارند، زیرا باعث بدتر شدن زخم و گسترش آن می‌شود.
زخم پا ممکن است با عفونت همراه باشد که بایستی فوراً درمان شود. روش‌هایی که برای درمان عفونت زخم به کار گرفته می‌شوند با توجه به شدت و شرایط آن متفاوت هستند. به طور معمول از دارودرمانی و نیز روش‌های جراحی برای بهبودی عفونت زخم پا استفاده می‌شود. همچنین، اقداماتی چون شستشو و ضدعفونی کردن مرتب پاها و استفاده از پانسمان‌های پیشرفته حاوی کلسیم آلژینات برای پوشش آن‌ها می‌توانند به پیشگیری از عفونت زخم پا کمک کنند.
مراقبت از زخم پای دیابتی
انجام مراقبت‌های پرستاری از زخم پای بیماران دیابتی می‌تواند کمک شایانی به پیشگیری از این عارضه کند که زیر، برخی از آن‌ها آورده شده است:
- ناخن‌های پا را مستقیماً کوتاه کنید.
- در صورت لزوم، سیگار را ترک کنید.
- از راه رفتن با پای برهنه خودداری کنید.
- جوراب‌های گشاد از الیاف طبیعی بپوشید و هر روز آن‌ها را عوض کنید.
- از کفش‌های راحت و مناسب استفاده کنید که به پاها اجازه نفس کشیدن را می‌دهند.
- تا حد امکان، پاهای خود را روی هم قرار ندهید. انجام این کار، خون‌رسانی به بدن را کم می‌کند.
- از پاهای خود در برابر گرما و سرما محافظت کنید. استفاده از کیسه‌های آب گرم پرهیز کنید و قبل از قرار دادن پا روی آن، دمای آب را با دست یا آرنج دو بار بررسی کنید.
- پاها را از نظر وجود هرگونه بریدگی یا زخم وارسی کنید. به دنبال پوست خشک و ترک خورده، قرمزی در پوست، گرمی یا حساسیت باشید. در صورت یافتن هر یک از آن‌ها به پزشک خود اطلاع دهید. همچنین، در صورت مشاهده میخچه یا پینه، آن‌ها را خودسرانه درمان نکنید.
- پاهای خود را شستشو داده و خشک و مرطوب کنید. مطمئن شوید که آب خیلی داغ نباشد و پس از اتمام کار، پاها را کاملاً خشک کنید. لوسیون را می‌توان روی پوست خشک استفاده کرد، اما از نواحی بین انگشتان پا خودداری کنید، زیرا می‌تواند منجر به رطوبت بیش از حد شود.
زخم پای دیابتی: از آشنایی تا درمان آن
در این مقاله، به معرفی زخم پای افراد دیابتی پرداخته و اقدامات لازم برای درمان آن بیان شد. این عارضه، اگر زود تشخیص داده شود، قابل درمان است. اما اگر به آن اهمیت داده نشود، احتمال عفونی شدن آن افزایش می‌یابد و ممکن است منجر به قطع عضو شود. اگر قند خون بالایی دارید روند بهبودی زخم طولانی‌تر می‌شود. داشتن یک رژیم غذایی مناسب نه تنها به کنترل قند خون شما کمک می‌کند، بلکه در کاهش وزن و برداشته شدن فشار از روی زخم نقش مهمی ایفا می‌کند.
پست‌های مرتبط
درمان زخم بستر؛ از ایجاد تا درمان آن در منزل
زخم بستر یک بیماری پوستی ناشی از دراز کشیدن طولانی مدت روی رختخواب و بستر است. خیلی از افراد ممکن
لوله تراشه چیست؟
لوله‌ای بلند و باریک که با قرارگیری درون نای راهی برای ورود اکسیژن و دیگر گازها به بدن فراهم می‌کند. این تعریف ساده‌ای از لوله تراشه بود، ابزاری پزشکی که جان خیلی از بیماران تنفسی بدان وابسته است.
تروکار لاپاراسکوپی چیست؟
تروکار لاپاراسکوپی چیست؟ سالانه درحدود 15 میلیون جراحی لاپاراسکوپی در سراسر جهان انجام می‌شود. حقیقتی جالب که گویای نقش مهم
سوزن اسپاینال چیست؟
Spinal Needle سوزن اسپاینال چیست؟ با سوزن اسپاینال دیگر نیازی به بیهوشی نیست! آیا می‌دانستید امروزه روش‌هایی از جراحی وجود