مجله پزشکی
تروکار لاپاراسکوپی چیست؟
سالانه درحدود 15 میلیون جراحی لاپاراسکوپی در سراسر جهان انجام میشود. حقیقتی جالب که گویای نقش مهم و پرکاربرد تروکار لاپاراسکوپی در این نوع جراحی است. ابزاری که هرروزه بر اهمیت آن افزوده میشود، به گونهای که مصرف تروکار در سالهای بین 2022 تا 2027 سالانه 2/4 درصد رشد خواهد کرد.
در این مطلب سعی بر آن داریم تا تمامی آن چیزی که نیاز است در رابطه با تروکار یا کانولای لاپاراسکوپی بدانید بررسی کنیم. اگر تمایل دارید با آن آشنا شوید، با این مقاله از مجله پزشکی همراه شوید.
تروکار چه نقشی در جراحی لاپاراسکوپی دارد؟
تروکار جزء جداییناپذیر جراحیهای لاپاراسکوپی یا جراحیهای بسته به شمار میآید که با هدف درمان بیماریهای گوارشی مورد استفاده قرار میگیرد. با کمک آن میتوان جراحی را با کمترین ایجاد برش در ناحیه شکم انجام داد و طبق یافتهها، بیمار سریعتر بهبود مییابد.
اجزای تروکار لاپاراسکوپی
یکی از اشتباهات رایج پیرامون نامگذاری این تجهیز پزشکی این است که تروکار را به مجموعه کانولا و دیگر متعلقات سیستم (نظیر مسدود کننده) اطلاق میکنند. در حالی که تروکار، همان میلهای است که از طریق کانولا وارد حفره میشود. به میله، استایلت (Stylet) نیز گفته میشود. برای حل مشکل نامگذاری، از ترکیب دو اسم “کانولا-تروکار” استفاده میشود. مجموعه کانولا-تروکار از سه جزء اصلی کانولا، مهروموم و مسدود کننده تشکیل میشود:
اجزاء تشکیل دهنده تروکار لاپاراسکوپی | ||
جزء | ویژگیها | عملکرد |
کانولا (Cannula) |
| درون حفره شکم قرار میگیرد تا امکان دسترسی برای جراحان فراهم شود. |
مهروموم (Seal) |
| همانند یک شیر عمل کرده و راهی برای ورود و خروج ابزار جراحی به حفره شکم ایجاد میکند در حالی که از خروج گاز کربن دی اکسید از حفره ممانعت میکند. |
مسدود کننده (Obturator) |
| سوراخ کردن شکم و نفوذ کانولا به درون حفره شکم |
تروکار لاپاراسکوپی چه ویژگیهایی دارد؟
یک تروکار لاپاراسکوپی ایدهآل از ویژگیهایی برخوردار است که شامل:
تیز بودن و نیاز به اعمال نیروی کم جهت وارد شدن به حفره شکمی
طراحی قیفمانند تروکار این امکان را برای جراحان فراهم میکند تا ابزار جراحی را به راحتی وارد یا خارج کنند.
مهروموم کامل تروکار از نشت هوا از آن جلوگیری میکند.
وجود پنجره نشانگر در تیغ، فعال شدن آن را نشان میدهد.
بازگشت تیغ به موقعیت اولیه خود پس از عبور از بافت
محفظه شفاف در تروکار جراح را قادر میسازد موقعیت دقیق این ابزار را مشاهده کند.
تیغه تروکار میبایست پس از عبور از لایههای پوست Off شود. به عبارتی دیگر، به داخل بازگردد یعنی زمانی که نیروی مقاوم در برابر ورود تروکار به داخل شکم از بین میرود، تیغه تروکار نیز به صورت اتوماتیک به عقب باز میگردد تا آسیبی به اعضای داخل شکم وارد نیاید.
به منظور دسترسی به اعضای داخل شکم جهت جراحی، هوا به کمک نیدل ورس به زیر پوست شکم دمیده میشود تا فاصله میان جداره شکم و اعضا ایجاد شود؛ از این رو، دسترسی جراح به اعضای بدن نظیر معده، روده، کیسه صفرا و غیره فراهم میآید. درصورت ورود تروکار به حفره شکم بایستی هیچ گونه خروج یا نشتی هوا از شکم وجود نداشته باشد.
استفاده از تروکار لاپاراسکوپی چه خطراتی میتواند داشته باشد؟
جالب است بدانید عمده خطرات و عوارض تروکارهای لاپاراسکوپی مربوط به زمان ورود وسیله به بدن است. استفاده از تروکار میتواند با عوارضی همراه باشد که از نمونههای آن میتوان به آسیب عروقی، آسیب به روده، آمفیزم زیر جلدی، آمبولی هوا، عفونت زخم، فتق برشی و در مواردی مرگ اشاره کرد.
چگونگی جایگذاری تروکار در عملهای جراحی لاپاراسکوپی
قرار دادن کانولای لاپاراسکوپی میتواند با یکی از سه روش سوزن ورس، قرار دادن مستقیم تروکار و یا روش هاسون انجام شود. بسته به محل ورود تروکار، نوع روش انتخابی میتواند متفاوت باشد. هر یک از تکنیکهای فوق مزایا و معایبی دارند؛ اما، روش نیدل ورس بیشترین استفاده را برای جایگذاری دارد.
بسته به روش انتخابی برای قرار دادن تروکار، پنوموپریتوئن یا باد کردن شکم میتواند قبل از جایگذاری انجام شود. این تکنیک امکان جداسازی جداره شکم از اعضای داخلی را فراهم میکند و فضا را برای دستکاری اندامها با ابزار جراحی افزایش میدهد. باد کردن شکم معمولاً با کمک نیدل ورس صورت میگیرد.
تروکار لاپاراسکوپی یکبار مصرف
تروکارهای لاپاراسکوپی عمدتاً به صورت یکبار مصرف عرضه میشوند. مدلهایی از آنها نیز موجود است که قابلیت استفاده مجدد را دارند. ویژگیهای هریک از آنها در زیر بیان شده است:
یک بار مصرف
از محبوبیت بسیار بالایی برخوردار هستند.
از نوع برشی هستند و با اعمال فشار کم وارد حفره شکم می شوند.
از معایب آن ها می توان به قیمت بالا و اثرات زیست محیطی اشاره کرد.
قابلیت استفاده مجدد
دارای دو نوک مختلف (مخروطی و هرمی) هستند که مدل هرمی تیزتر و محبوبیت بیشتری دارد.
در مقایسه با یک بار مصرف، قیمت مقرون به صرفه تری دارند.
از معایب آن ها، مراقبت مداوم شامل تیز کردن به طور منظم، تمیز کاری و استریل کردن می باشد.
تروکار: جزء جداییناپذیر جراحیهای لاپاراسکوپی
تروکارها، همانطور که دیدیم، یک تجهیز پزشکی پرکاربرد هستند که از سه جزء اصلی کانولا، مهروموم و مسدود کننده تشکیل میشوند. با وجود عوارضی که میتوانند داشته باشند، اما همچنان در جراحیهای کم تهاجمی به ویژه لاپاراسکوپی نقش مهمی ایفا میکنند. در بخش دیگر به آموزش قرار دادن تروکار لاپاراسکوپی پرداختیم که اگر جز افرادی هستید که میخواهید عمل جایگذاری را برای اولین بار انجام دهید، کمک زیادی به شما خواهند کرد.