لوله تراشه (Tracheal Tube) یکی از ابزارهای پزشکی است که امروزه توجه ویژه‌ای را به خود جلب کرده است. این وسیله پزشکی درواقع یک لوله یا لومن بوده که محل قرارگیری آن در داخل نای است و هدف استفاده از آن، ایجاد یک راه هوایی مطمئن برای بیمار و حفاظت از آن می‌باشد تا تبادلات گازی به طور صحیحی انجام شود. وارد کردن لوله تراشه از طریق دهان به راه هوایی فرد بیمار، انتوباسیون یا لوله‌گذاری معده گفته می‌شود، که این روش در زمان‌هایی کاربرد دارد که فرد بیمار از مشکلات موجود در تنفس طبیعی رنج می‌برد. پس از انجام انتوباسیون، لوله به یک دستگاه تنفسی وصل کرده تا هوا وارد ریه‌های فرد بیمار شود.
لوله تراشه به عنوان راهکا روتینی برای مدیریت انتقالات دارویی مانند داروهای اپینفرین، آتروفین، ایپراتروپین و لیدوکائین می باشد. همانطور که اشاره شد عمدتا لوله تراشه برای مدیریت انتقال هوایی طی بیهوشی عمومی، مراقبت های ویژه، ایجاد تنفس مکانیکی (ونتیلاتوری) و در زمانهای خدمات اورژانس مورد استفاده قرار میگیرد.
اولین لوله تراشه توسط مرکز پزشکی پورتکس (Portex Medical Center) به دنیا معرفی شد که بدون کاف و به رنگ سفید بود. پس از آن، مگیل (Magill) به فناوری یک نوع لوله تراشه کافدار دست پیدا کرد که علاوه بر کاف، حاوی یک نوار آبی نیز بود که بعدها به نوار آبی مشهور شد و مورد استقبال شرکت‌های سازنده قرار گرفت. تلاش‌های زیادی برای توسعه این وسیله پزشکی صورت گرفت تا اینکه دیوید شریدان (David S. Sheridan) موفق شد اولین لوله تراشه از پلاستیک یک بار مصرف تولید کند. قبل از توسعه لوله‌های یک بار مصرف، از لوله‌های چندبار مصرف به نام روش (Rusch-Germany) استفاده می‌شد. این نوع لوله‌ها دارای یک لاستیک قرمزرنگ بوده و قابلیت شستشوی مجدد نیز دارند. در ادامه به موضوعات مختلفی پیرامون لوله تراشه پرداخته می‌شود.
ویژگی لوله تراشه
عمده لوله‌های تراشه که در مراکز مختلف پزشکی استفاده می‌شوند از جنس پلی وینیل کلراید هستند. علاوه بر این ماده، از مواد دیگری نظیر سیلیکون، کائوچو و استیل برای ساخت لوله تراشه به طور گسترده استفاده می‌شود.
همانطور که بیان شد، لوله تراشه به دو صورت کافدار و بدون کاف می‌توانند موجود باشند. نوع کافدار خود به سه نوع کم فشار، کم حجم و پرشده با فوم دسته‌بندی می‌شود. عمده لوله‌ها دارای یک کاف می‌باشند که قابلیت باد شدن دارند. زمانی که لوله در نای بیمار قرار میگیرد، کاف از هوا پر شده و از نشت هوا و ورود خون، ترشحات و محتویات معده و مایعات به راه هوایی بیمار جلوگیری به عمل می‌آورد.
برخلاف لوله کافدار، نوع بدون کاف استفاده محدودتری داشته و اغلب در کودکان استفاده می‌شود. وجود غضروف کریکوئید (Cricoid Cartilage) در کودکان به سان یک کاف فیزیولوژیک عمل می‌کند، از این رو نیاز کمتری به کاف در این گروه سنی می‌باشد.
انواع لوله تراشه
انواع مختلفی از این نوع لوله موجود می‌باشد که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
لوله تراشه داخلی (Endotracheal)
این نوع لوله به طور معمول از طریق دهان فرد بیمار قرار داده شده و در صورت نیاز می‌توان از طریق بینی نیز این لوله را قرار داد.
لوله تراکئوستومی (Tracheostomy Tube)
نوع دیگری از لوله‌های تراشه هستند که طولی کمتر از لوله‌های تراشه معمولی دارند. از فلز یا پلاستیک ساخته شده که حین جراحی تراکستومی در فرد بیمار قرار داده می‌شوند.
دکمه تراشه‌ای (Tracheal Button)
این نوع وسیله از طولی برابر 3 سانتیمتر برخوردار است که پس از برداشتن تراکئوستومی در نای قرار داده شده تا مسیر تنفسی بیمار را باز نگه دارد. عموماً در افراد مبتلا به آپنه (Apnea) یا توقف تنفس حین خواب استفاده می‌شود که اغلب، این دستگاه را در ساعات بیداری استفاده می‌کنند و هنگام خواب آن را برمی‌دارند تا از باز بودن راه هوایی و کاهش خطر خفگی اطمینان حاصل کنند. از آن‌جایی که لوله به سمت نای امتداد نمی‌یابد، تنفس و صحبت کردن با دستگاه آسان است.
کاربرد لوله تراشه
استفاده‌های گوناگونی از این وسیله پزشکی می‌شود که در ادامه به توضیح آن‌ها پرداخته می‌شود:
1- لوله تراشه برای رساندن اکسیژن با غلظت بالاتر نسبت به آن‌چه که در هوا موجود است به فرد بیمار مورد استفاده قرار می گیرد، هم‌چنین برای رساندن انواع دیگر گازها نظیر هلیوم، نیتریک اکسید، دی نیتروژن مونوکسید، زنون یا برخی از گازهای بیهوشی فرّار نظیر دسفلوران، ایزوفلوران و سووفلوران به فرد بیمار در حین بیهوشی کاربرد دارد.
2- به طور معمول از لوله تراشه برای تزریق داروهایی مختلفی نظیر سالبوتامول، آتروپین، اپینفرین، ایپراتروپیوم ولیدوکائین به فرد بیماراستفاده می شود.
3- یکی دیگر از کاربردهای لوله تراشه مدیریت راه هوایی فرد بیمار به هنگام بیهوشی می باشد.
تفاوت لوله تراشه کافدار و بدون کاف
لوله‌های تراشه می‌توانند به دو صورت کافدار و بدون کاف باشند. کاف همانند یک بادکنک بوده که در انتهای دیستال (Distal) لوله قرار میگیرد. صرف نظر از نوع لوله تراشه کافدار، هدف استفاده از کاف، حفظ هوای ارسالی از دستگاه تنفس به ریه‌ها است. گاهی اوقات لازم است مدیریت کاف لوله صورت گیرد به گونه‌ای که می‌بایست تمام هوای وارد شده از دستگاه تنفس به ریه‌ها برود و سپس در هنگام بازدم به دستگاه تنفس برگردد. مدیریت کاف اغلب در طول فرآیند حاد بیماری صورت میگیرد. هنگامی که وضعیت بیمار تثبیت شد، کاف ممکن است خالی شود یا لوله کافدار به لوله تراشه بدون کاف تغییر یابد. این فرآیند ممکن است برای بیمارانی که از دستگاه تنفس استفاده می کنند، انجام شود به صورتی که تخلیه کاف یا تغییر لوله کافدار به بدون کاف اتفاق می‌افتد.
برای کاهش خطر آسیب رسیدن به نای، مدیریت کاف باید صورت گیرد که شامل تکنیک دقیق باد کردن تا حداقل حجم انسداد (Minimal Occlusion Volume) و به دنبال آن نظارت بر حجم باد و فشار کاف باشد. فشار کاف باید بین 25 تا cmH2O 34 باشد. فشار کاف در هر شیفت کاری (8 تا 12 ساعت) باید به طور منظم چک شود، که این مورد پس از هر گونه تغییر در حجم کاف یا پس از نشتی هوا بسیار توصیه می‌شود. مهم‌ترین علل شایع فشار بیش از حد کاف عبارتند از: لوله تراشه کوچک، قرارگیری ضعیف لوله، باد کردن بیش از حد کاف و کاهش انطباق ریه می باشد.
نوع دیگری از لوله‌ها، لوله‌های بدون کاف هستند. این لوله‌ها معمولاً برای بیمارانی استفاده می‌شوند که توانایی حفاظت از راه هوایی خود را دارند، یا از رفلکس (Reflex) کافی سرفه برخوردارند و مهم‌تر از همه می‌توانند ترشحات خود را مدیریت کنند. علاوه بر آن، این قابلیت را دارند که خطر آسیب‌رسانی به نای ناشی از باد کردن کاف را از بین برند. هم‌چنین، قادرند به بلع و استفاده همزمان از دریچه گفتاری کمک کنند. با این حال، دریچه گفتاری فقط در بیمارانی قابل استفاده است که جریان هوا از حلق خود به داخل بینی و دهان را دارند.
تفاوت لوله تراشه کافدار و بدون کاف برای کودکان
همانطور که بیان شد، در مقایسه با لوله‌های کافدار، از لوله‌های تراشه بدون کاف بیشتر در کودکان استفاده می‌شود. دلیل این امر این است که در کودکان به سن کم، باریک‌ترین قسمت نای در غضروف کریکوئید قرار داشته که نقش یک کاف فیزیولوژیک به خود میگیرد، از این رو به کاف نیازی نیست در صورتی که قرار است از نوع کافدار در کودکان استفاده شود بهتر است از نوع کم فشار یا پرحجم استفاده شود.
تفاوت لوله تراشه و تراکئوستومی
تفاوت این دو نوع لوله در طول و کاربرد آن‌هاست. لوله تراکئوستومی به طور معمول طول کمتری نسبت به تراشه دارد. از نظر کاربرد، از لوله تراشه برای ایجاد راه هوایی برای فرد بیمار و از لوله تراکئوستومی برای جراحی نای شکافی (تراکئوستومی) استفاده می‌شود.
انواع لوله تراشه کاف دار
لوله تراشه کاف دار دارای چند نوع مختلف می باشد که عبارت است از:
لوله تراشه کافدار فنردار (اسپیرال)
همانطور که پیشتر بیان شد، از لوله تراشه برای انتقال گازهای حیاتی نظیر اکسیژن و هم‌چنین دیگر گازها به فرد بیمار در هنگام بیهوشی یا زمانی که فرد فاقد توانایی تنفس است، استفاده می‌شود. استفاده از این وسیله درواقع یکی از ملزومات القای بیهوشی بیماران است. البته، به جای لوله تراشه می‌توان از لارنژیال ماسک برای فرآیند لوله‌گذاری استفاده کرد، که این به توجه به صلاحدید پزشک صورت میگیرد.
یکی از انواع لوله تراشه، اسپیرال یا فنردار است. به فرآیندی که طی آن اسپیرال درون نای قرار داده می‌شود، لارنگوسکوپی گفته می‌شود. دلیل نام‌گذاری این روش این است که از لارنگوسکوپ برای انجام این فرآیند استفاده می‌شود و این نوع لوله از سایزهای مختلفی برای گروه‌های سنی متفاوت برخوردار است.
از مهم‌ترین ویژگی‌های لوله اسپیرال می‌توان به انعطاف‌پذیری، نوک صیقلی شده، وجود دریچه چشمی، کاف کم فشار، وجود بالون پیلوت و سوپاپ نگه دارنده، و وجود رابط استاندارد اشاره کرد. در مقابل، لوله‌گذاری با استفاده از اسپیرال می‌تواند با معایبی همراه باشد. شکستگی دندان حین لارنگوسکوپی، لارنگواسپاسم بیمار به دلیل کاف پرشده در مسیر تراشه، آسیب تارهای صوتی و خون‌ریزی، گرفتگی صدای بیمار پس از عمل جراحی و ایجاد جراحت در مجرای دهانی از مهم‌ترین آن‌ها می‌باشند.
لوله تراشه کافدار با شیر یک طرفه
لوله تراشه کافدار با شیر یک طرفه دارای کاربردی همانند لوله‌های تراشه معمولی بوده و برای انتقال گازهای حیاتی به فرد بیمار استفاده می‌شود. این نوع لوله یک بار مصرف بوده و پس از مصرف می‌بایست دور انداخته شود.
مزایا لوله تراشه
- لوله تراشه از مزایایی برخوردار است که مهم‌ترین آن‌ها در زیر بیان شده است:
- ساکشن پی در پی را تسهیل می‌کند.
- مناسب بودن برای بیماری که راه هوایی فوقانی را درگیر می‌کند.
- قابل استفاده برای بیمارانی که از انسداد دستگاه گوارش رنج می برند.
- قابل استفاده در موارد ضروری که حفظ راه هوایی با ماسک مشکل است.
- از آسپیراسیون محتویات معده و هم‌چنین ترشحات حلق و خون جلوگیری به عمل می‌آورد.
- راه هوایی فرد بیمار را باز نگه داشته و یک راه هوایی تمیز و مطمئن برای شخص ایجاد می‌کند.
- مناسب بودن برای عمل‌های جراحی نزدیک به راه هوایی نظیر سروگردن، گوش، حلق و بینی و غیره.
- بدون اینکه به فرد بیمار آسیبی وارد شود می‌توان پوزیشن او را به راحتی تغییر داد (بجز در حالت خوابیده).
انواع سایز لوله تراشه کافدار از نوزادان تا بزرگسالان
تقسیم‌بندی لوله‌های تراشه بر اساس قطر داخلی صورت میگیرد. این پارامتر برای انسان در گستره بین ۲ تا 5/10 میلی‌متر متغیر است. جهت اینکه طول لوله وارد شده به حلق از نوک دندان بیمار قابل اندازه‌گیری باشد، طول این لوله‌ها بر اساس سانتیمتر علامت‌گذاری می‌شود. انتخاب سایز لوله بر اساس وزن بیمار صورت میگیرد. در این حالت، از لوله‌هایی با کوچکترین سایز برای کودکان یا نوزادان نارس استفاده می‌شود. لوله‌هایی که دارای کاف با قابلیت باد شدن هستند، معمولاً سایزی بزرگ‌تر از ۶ میلی‌متر دارند. لوله‌های مورد استفاده معمولاً بر اساس نوع عمل انتخاب می‌شوند. برای مثال، جهت جراحی قفسه سینه از لوله‌های دابل‌لومن و برای جراحی‌هایی که احتمال فشار بر روی لوله در حین عمل وجود دارد از لوله‌های آرمه استفاده می‌شود. جدول زیر مشخصات لوله تراشه برای افراد با سن و وزن مختلف را نشان می‌دهد.
| سن | وزن | قطر داخلی به میلی متر |
|---|---|---|
| نوزاد نارس | کمتر از 5/1 کیلوگرم | 5/2 تا 3 |
| نوزاد نارس | بین 5/1 تا 5/2 کیلوگرم | 5/2 تا 3 |
| نوزاد | 5/3 کیلوگرم | 3 تا 5/3 |
| ۱ سال | 10 کلیوگرم | 5/3 تا 4 |
| 2-3 سال | 15 کیلوگرم | 4 تا 5/4 |
| 4-6 سال | 20 کیلوگرم | 5 تا 5/5 |
| 7-9 سال | 30 کیلوگرم | 5/5 تا 6 |
| 10-12 سال | 40 کیلوگرم | 6 تا 5/6 |
| 13-15 سال | 50 کیلوگرم | 5/6 تا 7 |
| زنان بزرگسال | 7 تا 5/7 | |
| مردان بزرگسال | 5/7 تا 8 |
نحوه قرار دادن لوله تراشه کافدار
با وجود اینکه روش لارنگوسکوپی می‌تواند عوارضی به همراه داشته باشد، ولی به عنوان متداول‌ترین روش قرار دادن لوله تراشه مورد استفاده قرار میگیرد. برای انجام این روش، ارتفاع تخت و صورت بیمار می‌بایست در یک موقعیت مناسب نسبت به کادر درمان قرار گیرد. پس از آن، فرد را در موقعیت Sniffing که در آن راه هوایی، مستقیم بوده و دید خوبی برای فرد انجام دهنده دارد، قرار داده می‌شود.
با قرار دادن لارنگوسکوپ در دست چپ، آرواره‌ها را با استفاده از انگشت شست و اشاره دست راست از هم جدا کنید. تیغه را از کنار سمت راست عبور داده و آرام آرام به سوی مرکز و طرف چپ هدایت کنید. محل نوک تیغه لارنگوسکوپ می‌بایست بین اپی‌گلوت و قاعده زبان باشد. بدون اینکه فشاری به دندان‌ها وارد شود، لارنگوسکوپ به بالا و جلو برده شود. لیگامان‌های هیپوگلوتی در این حالت کشیده می‌شوند و اپی گلوت به بالا و به طرف تیغه خم می‌شود. پس از آن، گلوت را بسته و عمل لوله‌گذاری به راحتی انجام دهید. برای انجام این کار فقط لازم است کاف لوله تراشه از گلوت عبور دهید.
قیمت لوله تراشه کافدار
لوله تراشه کافدار به دلیل کاربردهای مهم و ضروری، امروزه توجه زیادی را در حوزه پزشکی به خود جلب کرده است. برندهای مختلفی از این ابزار پزشکی در بازار می‌توان یافت. شرکت بنیان تجارت تجر، یکی از شرکت‌های پیشرو در زمینه تأمین و فروش انواع مختلف برندهای لوله تراشه کافدار بوده که می‌تواند این وسیله را پزشکی را با بهترین کیفیت و نازلترین قیمت در اختیار خریداران محترم قرار دهد. به دلیل نوسانات نرخ ارز، از شما دوست عزیز خواستاریم برای آگاهی بیشتر و استعلام قیمت محصولات می توانید به صورت مستقیم و رایگان با کارشناسان فروش ما در ارتباط باشید.
منابع
https://en.wikipedia.org/wiki/Tracheal_tube
https://www.tracheostomyeducation.com/tracheostomy-tubes
https://www.sciencedirect.com/topics/medicine-and-dentistry/tracheal-tube
